Harita Metod Defteri - Murathan Mungan

Geçmişle baş etmek, geçmişi yazabilmek olgunluk, demlenmişlik ister. Hele Mungan gibi bir yaşamınız varsa. Kiminin kaçtığı, kiminin sığındığı, bambaşka diyarlar, evler, bambaşka aileler, birbirini koruyup kolaçan edenler, birbirinden uzakta yaşanan hayatlar. Ve bir şekilde kan bağının yayıldığı ailelerde çocuk olmak. Sizden saklananlarla yüzleşmek. Dışavurumsa bambaşka olabiliyor. Kimi yazmalı, yazıyor da, Mungan gibi. Okurken bu adam yazmasaymış delirirmiş dediğim anlar oldu.

“Yaşananları gönül doğruluğuyla anlatabilmem için öncelikle affetmeyi öğrenmem gerekiyordu; bunun huzurunu duyarak başına çökeceğim masada gerisi yalnızca yazma yeteneğim, dil ve biçim arayışlarımla benim aramdaki bir mesele olmalıydı, vicdanımla değil.

Geçmişin çelişkilerini, açmazlarını, soğukluklarını, hayalkırıklığı, nefret ya da sevgisini sorgulamaya başlamakla gelişen süreçten arınarak çıkmak kolay değildir. Zamanı dinleyip yaşamı tartmaktan, içini onarmaktan, eski hesapları kapatmayı bilmek gibi nice zahmetli konaklamadan geçer bunun yolu. Yılların terbiyesinden geçmemiş yalancı bir olgunluktan söz etmiyorum burada. Yükünü hafifletmeyi bilmiş, bir erişkinlik hali anlatmaya çalıştığım. Ne de olsa olgunlaşmak büyümekten daha fazla zaman alır. Bir zamanlar duyduğunuz kızgınlık size artık bir başkasının öfkesiymiş gibi gelmeye başladığında kazandığınız bir özgürlüktür bu… “Sh 13-14

Bu cümleler o kadar kıymetli ki benim için. Hele de bir şekilde kan bağımın olduğu insanlarla ilgili affetme düşünceleri çokça dolaşırken aklımda. Evet belki bir gün “zamanı dinleyip, yaşamı tartacağım, içini onaracağım.” Kimbilir, belki de eski hesapları kapatmayı öğrenip, affedebileceğim. Kimbilir… İçimi sağaltmak için belki biraz daha zaman.

“Kanımıza karışan bazı anların zehrinden, ruhumuzda bıraktığı tortudan onları yazıyla sağaltarak kurtulabileceğini düşünür; eli kalem, dili söz tuttukça kelimelere yaslanarak geçmişi kendisi için sadeleştirmeye çalışır.” Sh.16

Şairin Romanı ve Harita Metod’u okurken çok sevdiğim yazarın hınzır yönüyle tanışmak başka bir heyecan veriyor. Hayatının rüzgarına kendimi kaptırıp okurken iz sürdürmesine bayılıyorum. Defalarca, bu kitabı da birlikte okuduğumuz canım okuma arkadaşım Necla’yı aramak istiyorum; “vs olaydan bahsediyor sürekli, nerede anlatmıştı? Atlamış olabilir miyim?” diye. Oysa anlatmamış, belki de kitap sonuna kadar anlatmayacak. Ve bir anda en doğal şeymiş gibi karşımıza çıkarıverecek. Öyle kalıvereceğiz bizler de, tek kelime edemeden, bakakalacağız sayfalara.

Bir kitabı birlikte okumanın en güzel yanları, aynı satırlarda aynı şeyleri düşünen biriyle konuşabilmek, merak etmek, heyecanlanmak galiba. Öte yandan zaman zaman gidip gördüğüm, tanımaya çalıştığım bu muhteşem coğrafyanın anlattıkları bambaşka olabiliyor. Satıraralarına sıkıştırılmışlar, Mungan hınzırlığıyla. Bir kitabını bitirmişken aklımda tek cümle “yine yazsın yine okuyalım”…

Nezle ve baş ağrısı tavan yapmış iki gündür yatırırken, çoktandır bitirmiş olduğum bu kitabı araya zaman girmeden yazmak istedim işte. Ah bu zaman, yaş aldıkça mı dert oluyor, düşünülüyor daha çok hakkında…

Arka Kapak

“Geçmişi yalnızca ondan bir şey inşa edecekseniz anmalısınız,”demiş eski ustalardan biri Ben kendi payıma geçmişimden bunu yapmaya çalıştığımı söyleyebilirim.

Ömrünün yıllarla ölçülen süresi “kaç ortalı” olursa olsun, yaşamı boyunca kendine çizdiği yol haritasını izleyerek bıkmadan usanmadan ders çalışan, elinden kolundan, kucağından defter, kitap, kalem eksik olmayan “bir çocuğun” anılarını yazdığı kitaba Harita Metod Defteri adının yakışacağını düşündüm. Umarım okunması, yaşanmasından daha güzel bir hayatın kitabı olmuştur.”

– Murathan Mungan