Satranç - Stefan Zweig

Bir nefeste okuyacağımı, üstelik hızımı alamayıp bir daha heyecanla okuyacağımı bilseydim bu kadar beklemezdim bu küçük kitap için… Bir heyecan dalgasının yarattığı gerilim tarafından teslim alınırken sonunda afallayıverdim. Ne hissettiğimi anlamaya çalışırken önsöz cümlelerine geri döndüm;

“Satranç oyunu çerçevesinde birbiriyle asla uzlaşmayacak toplumsal değerleri, karşıt iki karakter Mirko Czentovic ile Dr. B aracılığıyla çökmekte olan bir dünyanın içine yerleştiren yapıt, kendi simgeselliği içinde, Avrupa kültürünün ve Avrupalılığın da çöküşü olarak da yorumlanabilir. Böyle bakınca gerek yapıta adını veren satranç oyunun gerek Mirko Czentovic ile Dr.B örneğinde figürlerin diziliminin karşıt politik sistemleri temsil ettiği söylenebilir.Satranç şampiyonu Czentovic ilkelliğiyle “küçük bir Hitler” modeli çizerken, gerek Gestapo gözetiminde bir otel odasına kapatıldığında gerek Czentovic karşısında bile, aslında hep kendine karşı oynayan ve “siyah olan ben ve beyaz olan ben” olarak kişiliği ikiye bölünen Dr.B de yok olmaya mahkum edilen bir dünyayı simgeler. Böyle bakınca, Dr. B insancıl ve özgür bir yaşam biçimini temsil eden dünya görüşüyle, hiç kuşkusuz Zweig’in kendini yansıttığı bir figürdür. Bu bakımdan Satranç, Stefan Zweig’in şiddetin egemenliğine karşı koyamayan ve mat edilen özgürlüğü son bir kez daha ele aldığı yapıttır.” Sayfa 12

Satranç bir son yapıt! Sonrası mı karı koca intihar!